Psikodinamik Kurama Göre Depresif Kişilik
Depresif Kişilik Nedir?
Psikodinamik kuram, bireyin kişiliğinin ve psikolojik sorunlarının bilinçdışı motifler, erken dönem yaşantılar ve nesne ilişkileri ile şekillendiğini öne sürer (Freud, 1917). Depresif kişilik yapısı da bu bağlamda ele alındığında, çocukluk dönemindeki bağlanma sorunları, bilinçdışı çatışmalar ve içselleştirilmiş nesne ilişkileri önemli rol oynamaktadır (Blatt, 2004). Depresif kişiliğin temellerini anlamak, bireyin psikodinamik geçmişini detaylı olarak incelemeyi gerektirir.
Depresif Kişiliğin Psikodinamik Açıklaması
Psikanalitik geleneğe göre depresyon, bastırılmış öfkenin bireyin kendisine dönük hale gelmesiyle ortaya çıkar (Freud, 1917). Depresif kişiliğe sahip bireyler genellikle yoğun öz-eleştiri, yetersizlik hissi ve melankolik düşüncelerle karakterizedir (Kernberg, 1998).
Bu bireylerde erken dönem yaşantıların etkisi oldukça belirgindir. Özellikle ebeveynler ile yaşanan kayıp, reddedilme ya da sevgi eksikliği, bireyin ilerleyen yaşlarda depresif eğilimleri geliştirmesine zemin hazırlayabilir (Blatt & Luyten, 2009). Çocuklukta ihmal edilme, duygusal istismar ya da tutarsız ebeveyn tutumları, bireyin kendilik algısında değersizlik hissi oluşturarak depresif kişiliğin gelişimini hızlandırabilir.
Melankoli ve Nesne Kaybı
Freud (1917) “Yas ve Melankoli” çalışmasında depresif bireylerin kayıp nesneleri içselleştirerek, bu nesnelerle bilinçdışı düzeyde özdeşim kurduğunu öne sürer. Bu özdeşim, kaybedilen nesneye duyulan öfkenin bireyin kendisine dönük hale gelmesine neden olur. Depresif kişiliğin temelinde bu bilinçdışı öfkenin ve kayıp temalarının yattığı düşünülmektedir (Luyten & Fonagy, 2018).
Bu çerçeve, depresif bireylerin neden kendilerine yönelik yoğun öz-eleştiri ve suçluluk duyguları yaşadıklarını anlamamıza yardımcı olur. Erken dönemde sevgi ve kabul görmemiş bireyler, kendilerini değersiz hissederek bu duyguları bilinçdışında özdeşim kurdukları kayıp nesnelere yöneltirler.
İçindekiler
Bağlanma ve Nesne İlişkileri Kuramları
Nesne ilişkileri kuramına göre, bireyin erken dönemde yaşadığı ebeveyn ilişkileri, depresif kişiliğin gelişimi için kritik bir role sahiptir (Fairbairn, 1952). Depresif bireyler, özellikle tutarsız veya mesafeli ebeveyn figürleriyle gelişen bağlanma stili nedeniyle kendilik değerinde düşüklük ve kronik bir melankoli hali yaşayabilir (Mikulincer & Shaver, 2012).
Bağlanma teorisine göre, güvensiz bağlanma stilleri (kaygılı ve kaçıngan bağlanma) depresif kişiliğin gelişimiyle yakından ilişkilidir. Birey, çocukluk döneminde ebeveynleri tarafından tutarsız bir şekilde kabul edilmiş ya da reddedilmişse, yetişkinlikte kişiler arası ilişkilerde benzer örüntüler geliştirir ve bu da depresif kişiliğin sürekliliğini sağlar.
Sonuç Olarak
Psikodinamik ekole göre depresif kişiliğini anlamak, bireyin bilinçdışı çatışmalarını ve erken dönem yaşantılarını incelemeyi gerektirir. Freud’un klasik psikanalitik görüşleri ile nesne ilişkileri ve bağlanma kuramları birleştirildiğinde, depresif kişiliğin gelişiminde erken dönem ebeveyn ilişkilerinin ve kayıp deneyimlerinin kritik bir rol oynadığı görülmektedir.
Depresif kişiliği anlamak ve tedavi etmek için psikodinamik terapiler, bireyin bilinçdışında saklı olan örüntülerı ortaya çıkararak bunları dönüştürmeye odaklanır. Uzun vadeli psikanalitik terapi, bireyin kendilik algısını yeniden inşa etmesine ve içselleştirilmiş olumsuz nesne temsillerini dönüştürmesine yardımcı olabilir.
Randevu almak için hemen tıklayın!
Kaynakça
Blatt, S. J. (2004). Experiences of depression: Theoretical, clinical, and research perspectives. American Psychological Association.
Fairbairn, W. R. D. (1952). Psychoanalytic studies of the personality. Routledge.
Freud, S. (1917). Mourning and melancholia. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, 14, 237-258.
Kernberg, O. (1998). Ideology, conflict, and leadership in groups and organizations. Yale University Press.
Luyten, P., & Fonagy, P. (2018). The reflective self and the depressed self. Journal of Clinical Psychology, 74(4), 619-629.
Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2012). Attachment in adulthood: Structure, dynamics, and change. Guilford Press.