Psikodinamik Kurama Göre Histerik Kişilik
Histerik Kişilik Nedir?
Psikodinamik kurama göre histerik kişilik, bilinçdışı düzeyde gelişen çatışmalar ve savunma mekanizmaları ile karakterize edilen bir kişilik yapısıdır (Freud, 1905). Bu kişilik yapısına sahip bireyler genellikle dikkat çekme ihtiyacı, dramatik duygulanım, yüzeysel ilişkiler ve yoğun duygusal dalgalanmalar gösterirler (Blatt & Levy, 2003). Histerik kişiliğin oluşumu özellikle erken dönem ebeveyn ilişkileri, bilinçdışı cinsel ve agresif dürtüler, ayrılma kaygısı ve savunma mekanizmalarıyla ilişkilidir (Kernberg, 1992).
Histerik Kişiliğin Psikodinamik Açıklaması
Psikanalitik kurama göre histerik kişiliğın kökeni, çocukluk döneminde ebeveynlerle yaşanan karmaşık ilişkiler ve bilinçdışı çatışmalar ile ilişkilidir. Freud (1905), histeriyi cinsel dürtülerle ilgili bilinçdışı çatışmaların ve bunların bastırılmasının bir sonucu olarak görümüştür. Histerik kişiliğe sahip bireyler, bilinçdışında yoğun bir çekilde cinsellik ve reddedilme korkusu taşırlar, bu nedenle çoğu zaman farkında olmadan dikkat çekici ve abartılı davranışlar geliştirirler (Westen, 1991).
Bu bireylerin genellikle ebeveynleri tarafından sevgi ve ilgi konusunda tutarsız bir şekilde karşılandıkları görülmüştür. Erken dönemde ebeveynleriyle kurdukları ilişkide ya reddedilme ya da aşırı koruyucu bir tutumla karşılaşan bireyler, ilerleyen yaşlarda dikkat çekme ihtiyacı ve onay alma arzusu geliştirirler (Blatt & Levy, 2003).
Savunma Mekanizmaları ve Histerik Kişilik
Histerik kişiliğın temelinde baskılanmış duygular ve bunların bilinçdışı düzeyde farklı savunma mekanizmalarıyla yönetilmesi yatar. Öne çıkan savunma mekanizmaları şunlardır:
- Bastırma: Kökeni genellikle çocukluk dönemindeki cinsel ya da agresif dürtülerden kaynaklanan bilinçdışı korkuların unutulması ya da bilinç dışına itilmesi (Freud, 1915).
- Yer değiştirme: Yoğun duyguların farklı bir nesne ya da kişiye yöneltildiği bir savunma mekanizması (Kernberg, 1992).
- Abartma ve dramatizasyon: Bireyin dikkat çekmek ve çevresindekiler tarafından fark edilmek için yoğun duygu dalgalanmaları ve dramatik tepkiler sergilemesi (Westen, 1991).
Histerik Kişiliğin Bağlanma Teorisi ile İlişkisi
Bağlanma kuramına göre, histerik kişiliğe sahip bireylerin çoğu, kaygılı bağlanma stili geliştirmiş bireylerdir. Bu bireyler, çocukluk döneminde ebeveynlerinden gelen sevginin tutarsız ve değişken olması nedeniyle, yetişkinlikte yoğun bir onaylanma ihtiyacı hissederler (Mikulincer & Shaver, 2012). Bu durum, kişiler arası ilişkilerde bağımlılığa ve aşırı duyarlılığa yol açabilir.
Psikodinamik kurama göre histerik kişiliğin kökeni, erken dönem ebeveyn ilişkileri ve bilinçdışı dürtülerle yakından ilişkilidir. Bireyin bilinçdışında bastırdığı çatışmalar, dramatik ve dikkat çekici davranışlarla dışa vurulabilir. Histerik kişiliğin tedavisinde psikodinamik terapiler, bireyin bilinçdışı içeriklerini anlaması ve savunma mekanizmalarını fark etmesi konusunda etkili olabilir. Uzun vadeli terapiler, bireyin kendilik algısını geliştirmesine ve daha dengeli ilişkiler kurmasına yardımcı olabilir.
Psikodinamik kurama göre histerik kişilik, bilinçdışı çatışmalar ve bastırılmış duyguların dışa vurumuyla şekillenir. Duygusal yoğunluk, dikkat çekme ihtiyacı ve değişken ruh halleri, bu kişilik yapısının belirgin özelliklerindendir. Bu dinamikleri anlamak ve sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirmek için profesyonel destek almak önemlidir. Psk. Büşra Kordağ ile iletişime geçerek daha derinlemesine bilgi alabilir ve bireysel destek sürecinizi başlatabilirsiniz. Kliniğin konum bilgisine buradan ulaşabilirsiniz.